Procedura postępowania z dzieckiem przejawiającym zachowania agresywne

• • •                                                 Szkoła Podstawowa im. Sportowców Polskich w Trzebielinie

      

       

      Procedura postępowania z dzieckiem przejawiającym zachowania agresywne

       

       

      PODSTAWA PRAWNA

       

      1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo Oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082);

       

      2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r.

       

      w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2020 r., poz. 1604),

       

      1. 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1591).

       

       

      1. CELE PROCEDURY

       

      - usprawnienie i zwiększenie skuteczności oddziaływań wychowawczych w sytuacjach trudnych;

       

      - zapobieganie powtarzaniu się zachowań niepożądanych; - ustalenie zasad reagowania na zachowania niepożądane;

       

      - wypracowanie metod współpracy ze środowiskiem rodzinnym dziecka przejawiającego agresywne zachowania.

       

       

      2. DEFINICJA AGRESJI

       

      Agresja to każde zamierzone działanie w formie otwartej lub symbolicznej, mające na celu wyrządzenie komuś lub czemuś szkody, straty lub bólu. (Ranschburg 1985, s. 77)

       

      3. FORMY DZIECIĘCEJ AGRESJI

       

      Agresja werbalna – polega na konfrontacji słownej związanej z wyzwiskami, a także z obwinianiem, skarżeniem, lamentowaniem. Są to także: kłótnie, obraźliwe słowa, prowokowanie.

       

      Agresja fizyczna – polega na ataku fizycznym bądź obronie. Jej przyczyną często bywa  konflikt  o  zabawkę  lub  pomysł  na  zabawę.  Przejawia  się  zarówno  biciem,

       

       

       

       

      kopaniem, szczypaniem, gryzieniem, jak i wyrywaniem sobie zabawki, popychaniem, rzucaniem i niszczeniem przedmiotów.

       

      Agresja pośrednia (cicha) – występuje wtedy, gdy dziecko wyłącza się z komunikacji, świadomie ignoruje i wyraża przesadnie brak zainteresowania innymi dziećmi. Sygnalizuje antypatię i broni się przed kontaktem społecznym, przygotowuje w tajemnicy przykry dowcip.

       

      Agresja relacji – może prowadzić do wykluczenia z grupy pewnych osób, przedstawienia siebie w lepszym świetle oraz narzucania komuś swojej woli.

       

       

       

      Zachowania agresywne dziecka to także:

       

      - opór wobec rodzica/nauczyciela;

       

      - niszczenie przedmiotów własnych i cudzych;

       

      - przesadne żądanie zainteresowania oraz uwagi ze strony innych;

       

      - przeszkadzanie innym dzieciom;

       

      - wybuchowość;

       

             - żądanie natychmiastowego zaspokojenia potrzeb;        

            - krzyki i groźby wobec innych dzieci.

       

       

      IV. POSTĘPOWANIE W SYTUACJI WYSTĄPIENIA ZACHOWANIA AGRESYWNEGO U DZIECKA (ZASADY OGÓLNE)

       

      Nauczyciele, specjaliści, pomoce nauczyciela oraz pozostali pracownicy administracji i obsługi szkoły zobowiązani są do przeciwstawiania się przejawom agresji ze strony dzieci.

       

      Podejmując interwencję wobec agresywnego dziecka, należy dążyć do zapewnienia bezpieczeństwa i opieki wszystkim wychowankom, a także sobie. Nauczyciel w takiej sytuacji prosi o pomoc innego nauczyciela/pomocy nauczyciela/lub innego pracownika szkoły i ustala, kto będzie sprawował opiekę nad grupą, a kto będzie sprawował nadzór nad dzieckiem wykazującym agresywne zachowanie.

       

      Reakcja wobec przejawów agresji powinna być adekwatna do skali zagrożenia powodowanego agresją, jak również do okoliczności zdarzenia, wieku i stopnia rozwoju dziecka. Wobec agresywnego zachowania reakcja powinna być stanowcza, a przekaz słowny prosty i jasny.

       

      W sytuacji wystąpienia zachowania agresywnego, nauczyciel ma obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa pozostałym dzieciom poprzez odizolowanie agresywnego dziecka. Jeśli istnieje taka konieczność/możliwość nauczyciel wyprowadza agresywne dziecko z sali jednocześnie zapewnia pozostałym dzieciom opiekę dając im poczucie bezpieczeństwa. W sytuacji braku możliwości odizolowania dziecka agresywnego, dopuszcza

       

      się wyprowadzenie pozostałych dzieci z sali zajęć, pod opieką osoby z kadry pedagogicznej/pomocy nauczyciela/pracownika obsługi.

       

       

      V. SCHEMAT POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM AGRESYWNYM:

       

      1. Podjęcie przez nauczyciela próby wyciszenia zachowania agresywnego następuje poprzez rozmowę z dzieckiem, odwrócenia jego uwagi, zaproszenie do kącika wyciszeń, zaproponowanie innej aktywności.

       

      2. Jeżeli jest taka możliwość, nauczyciel/wychowawca przeprowadza rozmowę z dzieckiem przejawiającym zachowania agresywne mającą na celu opisanie zdarzenia. Odwołuje się do kodeksu grupowego w celu ustalenia poprawnego zachowania i stara się ustalić powód wystąpienia zachowania agresywnego u dziecka.

       

      3. Jeżeli dziecko nie reaguje na polecenia słowne, a jego zachowania zagrażają bezpieczeństwu jego/ innych dzieci/ nauczycieli lub istnieje realne zagrożenia niszczenia mienia szkoły/ innego dziecka/ nauczyciela, nauczyciel ma możliwość przytrzymania dziecka, w celu wyciszenia zachowania i zapewniania bezpieczeństwa otoczenia.

       

       

      VI. PROCEDURA POSTĘPOWANIA PO WYSTĄPIENIU AGRESYWNEGO ZACHOWANIA U DZIECKA:

       

      1. Nauczyciel wychowawca zawiadamia o zdarzeniu dyrektora oraz rodziców dziecka agresywnego.

       

      2. Fakt agresywnego zachowania dziecka powinien być odnotowany w formie pisemnej (notatka służbowa) oraz zgłoszony bezpośrednio rodzicowi/prawnemu opiekunowi odbierającemu w danym dniu dziecko ze szkoły Osoba podejmująca interwencję, niebędąca wychowawcą grupy, do której uczęszcza wychowanek, informuje o zdarzeniu wychowawcę, sporządza notatkę ze zdarzenia, którą przekazuję do podpisu rodzicom.

       

      3. Jeżeli wybuch agresji fizycznej powtarza się w ciągu dnia, należy poinformować rodziców o zachowaniu dziecka i prosić o niezwłoczne zabranie dziecka.

       

      4. Po agresywnym zachowaniu zagrażającym bezpieczeństwu i zdrowiu jego/innych dzieci/pracowników odbywa się spotkanie wychowawców z rodzicem/opiekunem prawnym dziecka, na którym zostaje podpisany kontrakt, który jest rodzajem umowy między przedszkolem, a rodzicem, w którym zawarte są wskazania do realizacji dla rodzica/opiekuna prawnego dziecka oraz opisane metody radzenia sobie z jego

       

      agresywnymi	zachowaniami.	Rodzic opiekun			prawny	podpisuje		zgodę
      na przytrzymywanie  dziecka  (załącznik			nr	1).  Brak	takiej	zgody	jest	podstawą
      do wzywania	Pogotowia   Ratunkowego		w	przypadku   pojawienia			się	zachowań
      agresywnych u dziecka.

       

      5. W  przypadku  wystąpienia  powtarzających  się  ataków  agresji  ze  strony  dziecka,

       

      nauczyciel wychowawca podejmuje współpracę z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną  w Miastku i w porozumieniu z rodzicami kieruje dziecko na diagnozę psychologiczno-pedagogiczną (w sytuacji, gdy dziecko nie posiada orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego).

       

      6. Jeżeli dziecko posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, rodzic zobowiązany jest do kontaktu z psychiatrą/neurologiem czy innym specjalistą opiekującym się dzieckiem i ustalenie powodu agresywnego zachowania oraz skutecznej metody wyciszenia agresji dziecka.

       

      7. W przypadku powtarzających się sytuacji, dyrektor wraz z nauczycieli przeprowadza rozmowę z rodzicami dziecka przejawiającego zachowania agresywne, z przebiegu której spisana zostaje notatka służbowa.

       

      8. Rodzic jest zobowiązany do wypełniania zaleceń wynikających z diagnozy poradni psychologiczno-pedagogicznej, konsultacji specjalistycznych, współpracy ze szkołą/oraz regularnego przyjmowania przez dziecko leków (np. uspokajających/wyciszających), jeżeli takie zostały zalecone.

       

      9. W przypadku kolejnych zachowań agresywnych dziecka i jednocześnie braku efektywnej współpracy z rodzicami, Szkoła prosi o wsparcie Poradni

       

      Psychologiczno-Pedagogicznej w Miastku.

       

      10. W przypadku braku efektów działań opisanych powyżej, szkoła kieruje wniosek

       

      do Sądu Rodzinnego o wgląd sytuację rodzinną oraz do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Trzebielinie.

       

       

      VII. SPOSÓB REALIZACJI PROCEDURY

       

       

      1. Zapoznanie nauczycieli i specjalistów z treścią procedury.

       

      2. Zapoznanie rodziców z obowiązującą procedurą.

       

       

       

      VIII. DOKUMENTACJA DO PROCEDURY

       

      1. Załącznik nr 1.

       

      2. Załącznik nr. 2

       

       

       

      IX. TRYB DOKONYWANIA ZMIAN W PROCEDURZE

       

      1. Wszelkich zmian w opracowanej procedurze może dokonywać z własnej inicjatywy lub na wniosek rady pedagogicznej dyrektor placówki.

       

      2. Wnioskodawcą zmian może być również rada rodziców.

       

      3. Proponowane zmiany nie mogą być sprzeczne z prawem.

       

       

       

       

       

       

       

       

       

       

       

       

      Załącznik nr 1

       

      do Procedury postępowania z dzieckiem przejawiającym zachowania agresywne

       

      w Szkole Podstawowej im. Sportowców Polskich w Trzebielinie

       

      ……………………………………………..

      Imię i nazwisko rodzica/prawnego opiekuna

      ………………………………………………

      Adres zamieszkania

      ………………………………………………

      Tel. Kontaktowy

      ………………………………………………                                                                         

                                                                                                 Trzebielino, dnia…………………….

       

      Wyrażam zgodę na zastosowanie wobec mojego dziecka

       

       

       

      ……………………………………………………………………………………

       

      (imię i nazwisko dziecka)

       

      „Procedury postępowania z dzieckiem przejawiającym zachowania agresywne”

       

      w Szkole Podstawowej im. Sportowców Polskich w Trzebielinie w przypadku wystąpienia u dziecka zachowań agresywnych zagrażających zdrowiu i bezpieczeństwa jego samego, innych dzieci lub nauczycieli/pracowników szkoły.

       

       

      1. Polecenie ustne powtórzone w razie potrzeby.

       

      2. Próba podjęcia wykonania prośby razem z dzieckiem (bycie blisko, wzięcie dziecka za rękę).

       

      3. Odsunięcie/wyciszenie dziecka w sytuacji problemowej - prośba, by dziecko chwilę odpoczęło na krzesełku, bądź wyprowadzenie z sali i pozostanie poza grupą pod opieką dorosłego do czasu, gdy dziecko się uspokoi.

       

      4. Przytrzymanie dziecka np. za rękę.

       

      5. Przytrzymanie siłą, gdy dane dziecko jest szczególnie agresywne, gdy jest to część napadu złości.

       

      6. Pokazanie i zachęcanie do zachowania alternatywnego – w przypadku, gdy dana osoba wykazuje pewną niedojrzałość społeczną.

       

       

      --------------------------------------------------------

       

      --------------------------------------------------------

       

       

      (podpis rodziców/prawnych opiekunów)

       

       

       

       

       

       

       

      Załącznik nr 2

       

      do Procedury postępowania z dzieckiem przejawiającym zachowania agresywne

       

      w Szkole Podstawowej im. Sportowców Polskich w Trzebielinie

       

       

      INFORMACJA DLA NAUCZYCIELA

       

      Sposoby zapobiegania dziecięcej agresji:

       

      • rozpoznanie indywidualnych potrzeb dziecka oraz stworzenie warunków umożliwiających mu zaspokojenie ich w odpowiednim stopniu;

       

      • stworzenie atmosfery zaufania, akceptacji i bezpieczeństwa;

       

      • dawanie dobrych wzorców do naśladowania;

       

      • ustalenie jasnych zasad i reguł, konsekwentne ich przestrzeganie;

       

      • wzmacnianie zachowań pozytywnych (np. pochwała słowa);

       

      • budowanie wewnętrznego systemu wartości;

       

      • współpraca rodziców/prawnych opiekunów z nauczycielem dziecka;

       

      • stworzenie sytuacji umożliwiającej pozbycie się negatywnych emocji, rozładowanie złości poprzez stosowanie takich metod, jak: rysunek terapeutyczny, bajkoterapia, pantomima,

       

      ćwiczenia ruchowe, zabawy relaksacyjne z muzyką, ćwiczenia oddechowe.

       

       

       

      PRZYKŁADY SPOSOBÓW POZBYWANIA SIĘ I ODREAGOWANIA DZIECIĘCEJ ZŁOŚCI:

       

      • skrzynia/pudełko złości – w środku znajdują się stare gazety, które dziecko może gnieść, gdy wpadnie w złość;

       

      • malowanie jaskrawymi kolorami na dużym arkuszu papieru;

       

      • ludzik złości – np. pacynka lub skarpeta z namalowaną twarzą, do której można włożyć rękę i opowiedzieć o swoim zdenerwowaniu;

       

      • zorganizowanie w domu/przedszkolu kącika złości – miejsce, w którym dziecko może usiąść i wyciszyć się, kiedy odczuwa zdenerwowanie;

       

      • spłukiwanie złości wraz z wodą w toalecie;

       

      • woreczek złości, w którym dziecko może zamknąć negatywne emocje;

       

      • terapia ruchem – wytupywanie złości np. na gazecie, planszy;

       

      • ćwiczenia oddechowe – wydłużanie fazy wydechowej uspokojenie układu nerwowego, np. rozdmuchiwanie złości;

       

      • zabawy z kartami emocji – wybranie kart z emocjami towarzyszącymi dziecku, rozmowa, stworzenie opowiadania.